JEF TEUWISSEN
VAN ZANDKLIEVER TOT ZANDKONING
Gitzwart krullend haar. Een scherp gesneden gezicht Een stevig lichaam met geen onsje overtollig vet. Zwijgzaam, zelfs een beetje schuw misschien ! Ja, u raadt het goed. We hebben het over motorcrosser Jef Teuwissen. De Limburger geboren en getogen in Neeroeteren was nooit uitbundig. Dat liet hij over aan zijn geestdriftige aanhangers.
Geen enkel ander piloot in België kon op zo’n supporterslegioen rekenen. Zelfs als Jef in de andere hoek van het land reed volgden ze hem in auto’s en autobussen. Hij had die motorfans niet rond zich geschaard met dikdoenerij. Integendeel. Teuwissen liet zich met véél moeite de woorden uit de mond halen. Hij had een hekel aan publiciteit en drukdoenerij. De Maaslander genoot op zijn eigen stille manier van het succes.
Buiten de wedstrijden hield Jef zich het liefst op de achtergrond. Tijdens de races onderging de piloot een totale gedaanteverandering. Dan kwam hij tot leven en verdween de terughoudendheid. Na de motorcross reed Jef in één trek naar zijn geliefd Limburg. Naar Neeroeteren, het rustige dorpje aan de Maaskant.
In 1957 bij de BLB leerde Teuwissen de eerste beginselen van het motorcrossen. Eind 1960 werd de eerste BMB-vergunning ondertekend. Nog geen jaar later promoveerde de klasbak naar de hoogste categorie. In 1963 en 1964 ontglipte hem op het nippertje de Belgische titel. Maar in 1965 en 1967 werd Teuwissen op zijn thuisgrond als landskampioen gehuldigd. De Europese zandkoning kreeg tegelijk een plaats tussen de allerbeste motorcrossers. Doch sinds die spectaculaire val in de Genkse GP van 1968 bleef het noodlot hem achtervolgen.
De echte lijdensweg begon met een beenbreuk te Hoeselt. Jef verdween geruime tijd van de circuits en zag met lede ogen zijn tijd voorbijgaan. In 1975 na een vierde beenbreuk was het definitief gedaan.
Limburg had zijn eerste motorcrosslegende !
Auteur: Leopold Nouwen
De beginjaren van Jef Teuwissen
Auteur: Leopold Nouwen
In de uithoek van Limburg, tussen Opoeteren en Maaseik, ligt Neeroeteren. Daar zag Jefke Teuwissen op 29-09-1940 het levenslicht. Als knaap snoof hij thuis de geur van motorolie op. Zijn vader en broers hadden ieder hun motorfiets. Het waren verwoede aanhangers van de motorcross. Als kwajongen was Jefke reeds een acrobaat op de fiets. Op een geïmproviseerde omloop maakte hij met de tweewieler fantastische sprongen. Jefke reed gerust 10 meter op het achterwiel. Tussen talrijke jongeren was hij haantje de voorste. De mensen vonden het plezant en bij elke flinke sprong kreeg de knaap snoepcenten. Later probeerde Teuwissen het met een brommer. Het ging meteen een stuk sneller. Dat in zulke kerel een motorcrosser stak was vlug gezien. Op zijn 14de werd hij zowat gek van motoren. Jefke had het pilotenbloed in zich. Achter hoek of kant pakte hij thuis een machine en bromde er in de omliggende bossen de zandheuvels mee op en af.
In Neeroeteren en omstreken verdienden de meeste mensen het dagelijks brood in de ondergrond. Ook Teuwissen stamde uit een familie van mijnwerkers. Jef deinsde niet terug voor de stiel van de streek. Dadelijk na de lagere school trok hij de kolenmijn in. Ondertussen klopte zijn hart voor de motorcross. Vrije uren werden allemaal aan de motor besteed.
Op een schone dag ging Teuwissen met vrienden naar de motorcross kijken. Hij stond verstomd van de acrobatie der motorduivels. Ogen opengetrokken voor René Baeten! En Jef begon te dromen. Dit wilde hij ook kunnen. Hij moest niet veel tegenwind verwachten om de motorcrosstoer op te gaan. Integendeel, vader was een ervaren motorrijder en liefhebber van zware machines. Het bromijzer kwam er. Het was nog niet dat, maar Jef keek niet zo nauw.
In het dorp had de bloeiende club ‘MC De Zandklievers’ zich reeds in 1954 bij de Belgische Liefhebbers Bond aangesloten. Voortrekker ervan was mijnwerker Leo Gysen, zelf een ervaren motorcrosser.
1957 BLB DEBUUT
Dat Teuwissen het voorbeeld van Leo Gysen volgde verbaasde niemand. In 1956 (nog geen 16 jaar) ging hij rijden onder leiding van Gysen. Leo stoomde de tiener klaar voor de sport. In die periode organiseerde de BLB vooral in Limburg. Zoals de meeste beginners leerde Jef hier het vak.
In 1957 verscheen Teuwissen voor het eerst op de rennerslijst der juniores. Met een oude Ariel zonder achtervering trok hij naar de wedstrijden. Vanaf het begin betoonde de Neeroeterenaar een grote aanleg. Toch voorspelden sommigen hem een kortstondige loopbaan. Hij had zogezegd geen stijl. Bovendien bleek Teuwissen uitermate roekeloos. Het zou hem eerder vroeg dan laat fataal worden ! Maar Jef was de koning te rijk. Telkens de motor bleef draaien, trok hij de aandacht van de clubleiding naar zich toe. De plaatselijke vereniging stelde hem een BSA ter beschikking.
Leo Gysen leerde Teuwissen verder het fijne van de stiel. En dat Leo zijn stiel kende, bewees hij door dat jaar zelf kampioen van Limburg te worden. Reeds in het eerste seizoen wist Jef zijn prestatievermogen een héél eind te verleggen. Eind 1957 was de lijst met gekwetsten in Limburg erg lang. Teuwissen ontbrak niet. Wegens een rugletsel verbleef hij even in het hospitaal in Eisden. Maar jonge kerels zoals hem herstelden vlug.
1958 ONTLUIKEND TALENT
In 1958 wilde Jef bij de juniores Frans Slechten opvolgen. Hij kwam met een splinternieuwe terreinmotor voor de dag. De donkerharige motard begon onder een gelukkig gesternte. De eerste 4 wedstrijden werden zegevierend afgesloten ! De manier waarop Jef de reeksen won, verbaasde iedereen.
Na de 4de zege in As mocht hij ’s anderendaags te Hoeselt met de seniores starten. Ook daar was de Limburger de revelatie. Een spijtige val in de slotrit kostte hem de reekszege, maar hij toonde er zich de gelijke van het lokale idool Ritten Hayen. Motorcrosskenners voorspelden de 17-jarige Teuwissen een grote toekomst. Waar hij aan de start verscheen, bracht de motorist een horde supporters mee. Leo Gysen was fier op zijn leerling. Hij zag in hem zijn onmiddellijke opvolger. Te Bilzen en in Bree mocht Jef opnieuw bij de seniores aanzetten.
Op de Kattenberg van Bilzen beleefde de Limburger een akelig avontuur. In volle snelheid kwam hij met zijn Matchless in een diepe Demerkolk terecht en verdween zelfs even onder water.
Na 7 opeenvolgende successen als junior werd de motorcrosser bruusk afgeremd. De voornaamste oorzaak hiervan was motorpech. Op 6 juli, net voor de nationale titelproeven, promoveerde Jef naar de middenklasse. Hij werd meteen de jongste seniores crosser die België ooit gekend heeft. De minzame jongen wilde slagen : niets werd aan het toeval overgelaten.
1959 EERSTE KAMPIOENSTRUI !
Bij de seniores domineerde een Limburgs trio : Teuwissen, Vanham en Biscop. Ze zorgden iedere week voor een adembenemend schouwspel. Een grote menigte verdrong zich achter de omheining om deze motoracrobaten aan het werk te zien.
Vaak werden er halsbrekende toeren uitgehaald : het sprak de menigte aan ! De ster van Teuwissen rees steeds hoger. Welke tegenstanders de Matchless-rijder ook voor de wielen geschoven kreeg, hij overwon ze haast allemaal. Een sterk vertegenwoordigd publiek volgde op 18 mei de motorcross van Neeroeteren. Vanham en Biscop verschenen duidelijk gemotiveerd aan de start : ze wilden Teuwissen thuis overwinnen. De kopstukken beheersten de 3 reeksen en waren erg aan mekaar gewaagd. Biscop uit Paal won zéér nipt de 1ste reeks voor het plaatselijk idool . In manche 2 nam Teuwissen ruim afstand van Biscop. De 3de serie moest de beslissing brengen. Biscop vertrok aan de leiding voor Teuwissen en Vanham. Wiel aan wiel snelden ze door de zandgroeven op en af. Een val schakelde Vanham uit voor de 2 eerste plaatsen. Teuwissen viel Biscop voortdurend aan. Tot in de ultieme ronde handhaafde Biscop zijn leidersplaats. Dan gebeurde er een spijtig incident dat het einde ontsierde ! Schouder aan schouder draaiden ze de laatste bocht in. Door een beweging van Biscop verloor Teuwissen terrein en de dagzege. Na de race keken Jefs supporters niet erg vriendelijk. Volgens hen werd Teuwissen gehinderd. Ze eisten dat de koersleiders de uitslag wijzigden in het voordeel van hun idool! Biscop bekende dat hij onvrijwillig een hinderende beweging had uitgevoerd. Het bestuur besliste de zaak te onderzoeken. Om de mensen te bedaren schonk Biscop zijn bloemen aan Teuwissen. Op de hoofdbestuursvergadering van 20 juni te Brussel, werd uitgemaakt dat op 9 augustus 5 renners zouden promoveren naar de vedetten : Teuwissen, Biscop, Vanham, Sanders en Lauwaert. Met 6 zeges en de Limburgse titel nam Jef afscheid van het seniores gezelschap. Vanham haalde de Belgische trui naar zich toe : Teuwissen kwam slechts 2 punten tekort!
1960 DE GROTE DOORBRAAK
Begin 1960 kwam er in Neeroeteren met ‘MC De Sportvrienden’ een 2de BLB-club bij. Tijdens de openingsprijs te Heusden gingen de seniores en vedetten gezamenlijk van start. Teuwissen (seniores vergunning?) bracht de verrassing door Keteleer, Biscop, Schouteden en De Feyter achter zich te laten. Eind mei had Jef reeds 7 wedstrijden gewonnen ! 4 als senior en 3 in een gemengde categorie seniores- vedetten.
Omwille van zijn drukkend meesterschap moest hij naar de snelste klasse promoveren. Het beroep van Teuwissen en zijn club tegen de beslissing van het hoofdbestuur werd verworpen. Voor Jef was het nochtans een waardevolle erkenning voor zijn aangeboren talent. Als 19-jarige maakte hij deel uit van het kruim der motorcross- specialisten.
Belgisch kampioen van de BLB 1960
Toen Teuwissen als glansrijk triomfator over de eindmeet reed barstte er een storm van toejuichingen los. Het was een roerend ogenblik. Sterke mannen tilden de vedette op de schouders. Met de rood- gele clubkleuren voorop werd Jef naar de tribune gebracht. Het was nog meer aangrijpend wanneer hij één minuut stilte vroeg voor zijn verongelukte broer. Vader Teuwissen weende om het verlies van een zoon en de triomf van de andere. Onder de massa heerste er een volslagen stilte. Maar onmiddellijk na dit aandoenlijk tafereel steeg de geestdrift ten top. Het enthousiasme kende geen grenzen meer. Van de Hechtelse burgervader en de Limburgse BLB- leiders mocht Jef de driekleur en een prachtige zegekrans in ontvangst nemen. Teuwissen werd de eerste Limburger welke zijn naam mocht bijschrijven op de BK- erelijst der vedetten. Hij behaalde te Hechtel zijn 17de seizoenszege. Dit bewees voldoende dat de BLB een zéér verdiend kampioen mocht begroeten. Zaterdag 10 september heerste in Neeroeteren een feestelijke stemming. Statig wapperden de Belgische vlaggen aan de huisgevels. De straten waren afgeboord met dennenbomen waarin felkleurige roosjes schitterden. Naast dit alles was de zon bijzonder mild met haar warme stralen. Kort na de middag werd het steeds drukker nabij de versierde woning van de kampioen. De hulde aan het woonhuis begon met een toespraak van Louis Hendrikx de voorzitter van ‘MC De Sportvrienden’. Hij overhandigde de titelhouder een prachtige radio. Verzorger François Teuwissen werd met een stel sleutels bedacht. Jefs vrouw kreeg van een buurmeisje mooie bloemen.
Namens de buren sprak Henri Dreessen. Ook hij overhandigde een prachtig geschenk en nogmaals waren er bloemen voor mevrouw Teuwissen. Wat later zette de veelkleurige stoet zich in beweging. Jef en zijn echtgenote werden in een open wagen door Neeroeteren gevoerd : de crossmotor ontbrak niet in de optocht. Verder waren er bestuursleden van de 2 motorclubs, leden van de BLB en andere verenigingen, de familie en buren. Na de ontvangst op het gemeentehuis begaf de stoet zich naar het gedenkteken der gesneuvelden. Daar legde de 19-jarige kampioen bloemen neer. Ongeacht zijn triomfen vergat Teuwissen zijn ongelukkige werkmakkers niet : de verongelukte mijnwerkers. Na een dankmis begaf de stoet zich op weg naar de feesttent. Woordvoerders van de verschillende verenigingen hielden er een toespraak. Namens de nationale BLB- leiding sprak de heer Piet Driesen. Opnieuw mocht de kampioen een hele reeks geschenken in ontvangst nemen. Na een kort slot- en dankwoord van de heer Mecken ging het kampioensfeest van start. ‘sAnderendaags bedankte Jef iedereen door te zegevieren in de motorcross van Kaulille. De week nadien in Opoeteren kaapte de reuze belofte zijn 20ste zege weg. Bij de BLB had hij niets meer te leren. Zou hij niet overstappen naar de BMB ? Maar er was de club die hem tot dan met grote middelen had gesteund. Na rijp beraad verliet Jef de ‘Zandklievers’ en de BLB om het te wagen bij de BMB : de beste oplossing voor een man met zo een gave.
BELGISCHE MOTORRIJDERS BOND 1960 - 1973
Precies op zijn twintigste verjaardag tekende hij een BMB- aansluitingskaart. Bij de Hoeseltse ‘AMC- Limburg- Zuid’ werd Jef clubmaat van Frans Slechten en Julien Van Doninck. Eind 1960 debuteerde Teuwissen tussen de seniores. Met de ervaring opgedaan in de liefhebbersrangen bromde hij zich in de kijker te Hoeselt. Zondag 9 oktober vond in Herentals de herdenkingsprijs ‘René Baeten’ plaats. In de zavel van de ‘Bosbergen’ voelde Jef zich uitstekend in zijn element. Na een sterk opvallende wedstrijd finishte hij knap 3de. Men wachtte 1961 af om hem naar waarde te schatten ! Tot 1973 was Jef actief bij de BMB. In 1969 kende hij zijn hoogtepunt met het behalen van de trofee Motorcross der Naties.
Tekst van Leopold Nouwen
DE TIJD VAN TOEN.
Verlangen naar iets dat er niet meer is ! Het is bij de mens van nature aanwezig. Motorcrossfans met heimwee naar de goede oude tijd kregen op zondag 13 april 2003 hun zin. In de basisschool van Neeroeteren hield MC- Rednecks een tentoonstelling over MC- De Zandklievers en de BLB- motorcross in Limburg.
MC De Zandklievers (de plaatselijke motorclub) organiseerde tussen 1953 en 1961 een flink aantal wedstrijden. Over dat verleden wilde Ronny Witting (voorzitter MC Rednecks) meer weten. Zijn speurwerk leverde héél wat foto’s, teksten, affiches en film op. Zo groeide het idee voor een tentoonstelling. Ronny kon rekenen op de volledige medewerking van zijn clubgenoten. Het evenement werd ten zeerste gewaardeerd. Al vroeg heerste nabij de toonzaal een
gezellige drukte. Fervente motoristen namen inmiddels deel aan een toeristische rit van 180 km. door de Maasvallei. In de school werd de documentatie over het motorcross verleden grondig bekeken en besproken. Uiteraard had men ruim aandacht besteed aan de plaatselijke renners van toen : Leo Gysen, Jef Teuwissen, Henri en Chris Teelen, Leon Peeters en Jan Brouwers. De meest opvallende aanwezigen waren 2 oud- motorcrossers : Jef Teuwissen en Guillaume Vanham. Tijdens de prijsuitreiking van de toertocht overhandigde Teuwissen de herinneringsplaketten.
De gewezen kampioen werd op zijn beurt door de leden van MC Rednecks in de bloemen gezet. Ronny Witting overhandigde hem een fotoalbum over zijn rijke loopbaan. Bij hun afscheid keken de mensen uit naar een herhaling van dit mooi initiatief. De burgemeester van Maaseik was vol lof over het gepresteerde werk. Vooral de tentoonstelling over MC De Zandklievers had bij de Neeroeterense bevolking een grote indruk nagelaten. Na onderling overleg veranderde MC Rednecks in november 2003 van naam. De club koos voor : MC De Zandklievers Neeroeteren. Jef Teuwissen werd erelid van de vereniging waar het voor hem in 1957 allemaal begon. Toen was Leo Gysen zijn voorbeeld. “Zonder Gysen had ik wellicht nooit motorcross gereden”, aldus Teuwissen.
"JEF"
Bedankt voor alles wat je gedaan hebt voor de motorsport te Neeroeteren
Jij was en blijft onze grootste held.
Voor altijd in onze gedachten
Jef
1940-2017
Jef Teuwissen
Van Zandkliever tot Zandkoning
